Խոսքի մշակույթ Գրականություն

Ես կարողանում եմ:

Կարողություն	աշխատանք
Մայրենի խոսքի մշակույթ
Կարողանում եմ վերլուծություն անել ինչ-որ նյութի շուրջ, ճիշտ արտահայտել իմ մտքերը և կարծիքը: Սովորել եմ ճիշտ նախադասություններ կազմել, կետադրել:	http://karentsaturyan.blogspot.com/p/blog-page_3997.html

Ավետիք Իսահակյան. Լիլիթ

Լիլիթն ընտրեց սատանային, քանի որ սատանան կարող էր տալ լիլիթին այն ամենը,  ինչ նա կուզեր:

 

Ինձ չհամոզեց Ադամի կերպարը, քանի որ Ադամը, որպես տղամարդ չուներ սեփական հարգանք դրա համար Լիլիթը կարողանում էր նրան կառավարել:

 

Ես կփորձեի առաջացած խնդիրը լուծել իմ ուժերով, բայց ոչ Աստծո օգնության:

 

 

Այո, դրա պատճառն այն էր, որ Ադամը շատ էր սիրում Լիլիթին: Եթե դու սրտանց սիրում ես ինչ-որ մեկին, դու երբեք չես կարողանա նրան մոռանալ:

 

Բնակավայր, նորաստեղծ, քաղցրաբույր, աստղազարդ, կաթնալույս:

 

 

Մարոն

<<Մարոն>> պոեմի մեջ խոսվում էր հին ժամանակների ամուսնության մասին: Որտեղ փոքր աղջկան ամուսնացնում էին իրենից մեծ մարդու հետ: Առաջ այդպիսի ամուսնությունները նորմալ էին համարվում և ոչ ոք չէր զարմանում, եթե ամուսինը շատ մեծ է կնոջից: Ես այդպիսի ամուսնություններին դեմ եմ, որովհետև ես դրանք նմանեցնում եմ մանկապղծության հետ: Իմ կարծիքով ամենաճիշտ տարիքային տարբերությունը տղամարդու և կնոջ մեջ պետք է լինի 3-5 տարի: Իմ կարծիքով հին ժամանակներում մարդիկ մտածում էին, որ ջահել աղջկա հետ ամուսնանալուց նա ամուսնուն կպահի մինչև կյանքի վերջ: Բացի դրանից առաջ աղջկան մեծ ուշադրություն չէին դարձնում և միակ բանը, որ նա պետք է աներ եղել երեխա բերելը և տունը խնամելը: Հիմա աղջիկը ընդունվում է, որպես ընկեր, սիրուհի, կին: Բայց ամեն դեպքում տղամարդու ծնողները մեծ ուշադրություն են դարձնում թե ինչպիսին է աղջիկը բնավորությամբ, տնտեսապահությամբ: Նույն բանը անում կնոջ ծնողները՛ նրանք նայում են լավն է տղան, կարող է տունը և ընտանիքը պահել:

Եղիշե Չարենց: Հին Նավզիկեն: Վերլուծություն

Կարդալով Չարենցի <<Հին Նավզիկեն>> պոեմը, պատկերացնում եմ նրա երազանքի կնոջը: Համեմատելով մյուս բանաստեղծների հետ`օրինակ Տերյանի, Չարենցի կնոջ կերպարը չափազանց գեղեցիկ է, երկրային: Իմ կարծիքով Չարենցը փորձել է նկարագրել բոլոր կանանց մի կերպարի մեջ: Ես կարծում եմ, որ ամեն մի կնոջ մեջ ապրում են այս կերպարները, սակայն նրանք կարող են չիմանալ դրա մասին: Այդ կերպարը կարող է մի օր հանկարծ արթնանալ քո մեջ և դու էլ զարմացած մնաս: Չարենցը իր պոեմում նաև ցույց է տալիս տղամարդու երազանքները, նա կարող է ցանկանալ մի համեստ կամ խորամանկ կնոջ

Մտորում Ֆրեյդի մտքերից

В любовных отношениях нельзя щадить друг друга, так как это может привести лишь к отчуждению. Если есть трудности, их надо преодолевать

Ես համամիտ եմ  այս մտքի հետ, որ միյայն մի  սիրող սրտով երջանիկն չեն կարող լինել և այդ ամենը կարող է լուրջ խնդիրներ առաջացնել և  օտարման տանել։
Իսկ եթե այդ ամենը գալիս է ինչ- որ մեկից, առաջացնում է խնդիրներ, պետք է  հարթել այդ խնդիրները և երջանկիկ լինել։ ԵՎ եթե 2-ից մեկը  ցանկություն չունի  մյուսի հետ շփվելու պետք է փորձես կյանքդ կապել մեկ ուրիշի հետ։

Самая маленькая птица на Земле - колибри, Обитает она на островах Куба

Она весит всего 1,6-2 г длинa тела составляет 5-7 см. Сердце колибри-пчелки совершает 300-500 ударов в минуту. Это единственная птица вмире способная летать назад.
Ноги у колибри очень хрупкие и слабые - совершенно не приспособленные к ходьбе по земле.

Максимальная продолжительность жизни колибри 9 лет.

Աշխարհի ամենափոքր թռչյունը կոլիբրին է:Նա բնակվում է կուբայի կղզիներում:նա կշռում է 1.6 գրամ ,մարմնի երկարությունը 5-7 սմ է:Կոլիբրիի սիրտը 1 ր. զարկում է 300-500 անգամ:Սա միակ թռչյունն է աշխարհում,որը իվիճակի է թռչել ետ:Կոլիբրիի ոտքերը  շատ նուրբ են եւ թույլ :ԵՎ չեն կարողանում հարմարվում քայլել հողի վրայով:  Կյանքի միջին տեւողությունը 9 տարի է:

      

Առցանց թեստային աշխատանք

1. Սխալներն ուղղեք.

վախում եմ, բազմիցս անգամ, հազվադեպ է պատահում, ուրիշ այլ մարդիկ, խոսքը քեզ է վերաբերվում, ճապոնուհի մարզուհի, ձեր պես, ի օգուտ, խոստովանվել,  փախնել, կապնվել, զանգվել, երիցս անգամ, ներ է դնում, դուրս գնալ դուրս, ներս մտավ ներս, թողել, սիրահարվել մեկի վրա:

 վախենում եմ,հաճախ, քիչ է պատահում,անծանոթ,ճապոնացի մարզուհի,ձեզ պես,,ի օգուտ,փախչել, կապվել,զանգել,երիցս անգամ,ներդրվում, ներս մտավ,թողնել,սիրահարվել։

2.Այս մասերը միացներով` բառեր կազմեք.

հոգի+վիճակ, հոգի+ որդի, ոգի+ավորված, տարի+վերջ, գինի+ավետ, ոսկի+վառ, ալի+հեր:

հոգեվիճակ, ․․․, ոգևորված,տարեվերջ,գինավետ,ոսկեվառ,ալեհեր,

3. Հետևյալ բառակապակցությունների իմաստը մեկ բառով արտահայտեք.

ա. գետի սկիզբ առնելու տեղը-գետաբերան

բ. ծովի ջրերի հետ քաշվելը-ալիք

գ. լեռան ստորին մասը-փեշ

դ. ձկների խումբը-վտառ

ե. գորտի ձագ-դոդոշ

4. Մաքուր բառին առնվազն 5 հոմանիշ գրեք:

Հստակ, ջինջ, վճիտ, ականակիտ, անապակ։

5. Կապույտի երանգներ մատնանշող բառեր գրեք:

Երկնագույն, կապտագույն, լուրթ, ծավի, մավի, ծովագույն, կապուտակ, կապտորակ։

6. Հետևյալ բառերի սեռականը կազմեք.

կատու, Լուսինե, արքա, վերարկու, ափսե, առու, ձու, լու, ժողովածու, Սարո, մեղու, տղա, այգի:

կատվի,Լուսինեի,արքաի,վերարկուի,ափսեի,առվի,ձվի,լվի,ժողովածուի,մեղվի,տղայի,այգու։

Աղբյուրը` Պետրոս Բեդիրյան, «Հայոց լեզվից հարցարան»

7.  Լրացրե՛ք բաց թողնված տառերը.

Զվարթնոց, զորավի-, եղրևանի, ի-սունի-ը, սրն-ակալ, փո-ք, թա-երասեր, Կիլիկիա, իդիալական, թանկագին, խա-շիկ, վար-ագիծ, կմճտացնել, հավակնորդ, հղփանալ, ողկույզ, ո-ելից, արջուկ, հո-նաբեկ, քարանիվ, ակադեմիա, աղոթք, ք-ախույզ, ախորժալուր, հորթուկ, ձերքազատվել, խորշոմ, արծիվ, անըմբռնելի, պճնվել, փտաղտ, ասացվածք, խափկանք, մեղմօրեն, անբարիշտ, մրկասույզ, բնօրան, վշտա-ուկ Ան…անալ, լուսն…ջք ,օրեց…ր, …մալե, ոսկեծո…, գինարբու…(ծաղիկ), դեղ…ան, բա…բառ, ցորնամ…իկ, մանրազ…ին, գինարբու…(խնջույք), թմբլիկ, այծենակա…, ա…ֆիթատրոն, գնորդ…, ակաղ…ուն, ձ…ձ…ել, վաղ…րոք, ակ…նդետ, հոտ…նկայս, որև…, երբևից…, Լիլ…ա, դ…խոյական, խարխա…ել, անհար…ի, տրտմաշու…, վար…աբեկել, կ…կտուր, խառնիճաղան…, դասալի…, ան…ուդար…, հ…դս ցնդել,

ալեծու…, կոկորդ, միջնադար, ուխտ(կենդանի), ուղտ(երդում), ապաշնորել, ընդեմ, անբարիշտ, հե…են, միլիոն, հոգ…արք, օդևան, շեղ…(կույտ), փղակալ, մածուծիկ, հեծկլտալ, երիզոր…, բար…իթողի, լ…արդ, այծյամ, ջր…ջք, շոգ, գոգնոց, բարա…(քերծե):- 3 միավոր

8. Ուղղե՛ք տրված տեքստի կետադրական, ուղղագրական, շարահյուսական սխալները.

ԳԵՂԱՐԴ

Գեղարդը գտնվում է Երևանից հարավ-արևելք նրանից երեսունհինգ կիլոմետր հեռավորությաև վրա, տեղադրված է Ազատ գետի վերին հոսանքում՝ նրա աջ ափին պատմական Գեղարդաձորում։ Գեղարդը համարվում է հայրենի տեսարժան վայրերից մեկը ,որը հայ վարպետների ու ճարտարապետների անսովոր ու դժվարին աշխատանքով՝ միակտուր քարից կերտված վանք է, որը ունի երկհարկանի քարակերտ տաճարներ և դրան կից էլ՝ եկեղեցի։

Քանի որ վանքը կերտվել է լեռա լանջին՝ այրերի մեջ, դրա համար էլ ժամանակին ստացել է Այրիվանք կամ Քարայրերի վանք անունը։

Սակայն ժամանակի ընթացքում 14-րդ դարից Այրիվանք կամ Քարայրերի վանք անվանմանը փոխարինեց Գեղարդ անունը երբ այստեղ որպես ավելի ապահով վայր ս Էջմիածնից տեղափոխվեց ավանդական Գեղարդը։

Նախ մի քանի խոսք Գեղարդի մասին որից առաջացել է Այրիվանքի նոր անունը։

Գեղարդը զենքի մի տեսակ է, բաղկացաւծ փայտե կոթից որի գլխին ամրացած է տափակ եռանիստ սրածայր երկաթյա տեգ։

Այն Գեղարդը որով ըստ Նոր Կտակարանի Գողգոթայում 1 խաչված Քրիստոսի կողքը խոցեց հարյուրապետը դարձավ քրիստոնեական աշխարհի համար սրբություն։ Այդ նվիրական տեգը Գեղարդը ինչպես ասվեց մինչև տասնչորսերորդ դարը պահվում էր ս Էջմիածինում։

Բայց պատմական իրադրությունների անբարենպաստ պայմանների և հատկապես մոնղոլ-թաթարական արշավանքների հետևանքով հայ ժողովրդի համար ստեղծվեց մռայլ և անապահով ժամանակաշրջան։

Ուստի հարկ եղավ Գեղարդը Էջմիածնից տեղափոխել ավելի ապահով թշնամու աչքից հեռու մի անկյուն։

Մոտ հինգ դար այստեղ պահվեց Գեղարդը և ժողովուրդը Այրիվանք ուխտ գնալիս, ուղղակի ասում էր Գնում ենք ս. Գեղարդ՝ ուխտի կամ Գնում ենք Գեղարդավանք։ Ժամանակի ընթացքում էլ նվիրագործվեց վերջինն անունը։

Գեղարդ անունը ստացավ ոչ միայն վանքը այլ Գեղամա լեռների մի ճյուղը որը ձգվում է դեպի հարավ:Նա է առաջացնում այն կիրճը

որով հոսում է Ազատ գետի վերին հոսանքը։ Ձորը նույնպես կոչվեց Գեղարդաձոր։

Գեղարդի դիրքը շատ բանաստեղծական է կլիման առողջարար։ Անցյալում նա Էջմիածնի միաբանության համար ամառանոցային վայր է եղել։

Ինչ վերաբերում է ավանդական Գեղարդին ապա այն կրկին Էջմիածին բերվեց ուր մնում է մինչև օրս և հայոց եկեղեցու նվիրական ու վավերական հնությունների հետ պահվում է վանքի թանգարանում:-4 միավոր

9.Վերը նշված տեքստը կրճատիր՝ թողնելո միայն կարևոր մանրամասները, խոսքը դարձնելով հնարավորինս հակիրճ:-5 միավոր

Աղբյուր`  Մարգարիտ Սարգսյանի բլոգ

10. Գրել կապակցված խոսք տրված բառերով

Շարադրանքը պետք է կազմված լինի 5-6 նախադասություններից և պարունակի 50-60 բառ

1. ծփալ, վարագույր, մշուշ, գիշեր, բարձրանալ, ջերմություն, ջինջ, անկենդան, նշմարել, հանդարտ:

մշուշոտ գիշերը ջերմությունը բարձրացավ և ջինջ ,անկենդան ծփալով վարագույրը քաշեց՝ նշմարեց հանդարտ։

2. հովիտ, մասրենի, ծաղկաբաժակ, կայծակ, ձի, արձակել, ոտնաձայն, վառվել, վտանգավոր, թաքնվել:

հովտում կայծակը արձակեց  և վառեց մասրենին ծաղկաբուժակ՝ձին  արձակեց վտանգավոր ոտնաձայներ և թաքնվեց։

3. ճամփորդել, խավարչտին, մտավախություն, սարսափազդու, պահվածք, սառնարյուն, հայթայթել, շրշյուն, խարույկ, հետք:

ճամփորդների  սարսափազդու մտավախությունը խավարչտի սառնարյուն պահվածքն է, որի շրշյունը հայթայթել է  խարույկի հետքը։

4. լեռնաշղթա, կապտել, ոստյուն, մութ, թավ, արծաթահնչյուն, ճանապարհ, ադամանդ, ձիավոր, աղմկել:

5. քամի, արավան, մթին, անհատակ, որոտալ, ապառաժ, ձյունածածկ, գագաթ, դեմ հանդիման, զարկվել:

6. հաղթանակ, հերոսանալ, պաշտպանել, չընկճվել, սահման, խաղաղ, շքանշան, հուշարձան, մարտական, գրավյալ:

7. հյուրախաղ, աշխարհահռչակ, դահլիճ, վարագույր, բուռն, մնջախաղ, ներկայացնել, հմայել, շրջագայել, վերջին:

8. հնագետ, փլատակ, հնագույն, կործանվել, հայտնվել, քարաբեկոր, վեմ, սաղավարտ, սկահակ, մանրակրկիտ:

Աղբյուր`   9-րդ դաս.-ի ավարտական քննական թեստերի ժողովածու

1.Մայրենի լեզվի նշանակությունը մարդու ինքնաճանաչողության գործում

Մարդը իր մայրենի լեզուն պետք է պարտադիր իմանա։ Մայրենի լեզուն իմանալով մարդ իմանում է իր անցյալը, պատմությունը, թե ով է ստեղծել գիրը, գրականությունը։

Այդպիսով մարդը ճանաչում է ինքն իրեն։ Մարդն կարող է  իր մայրենի լեզվի լավ իմացությամբ պարզերես լինի, մասնակցի բոլոր տեսակի զրույցներին և թեմաներին։ Ի վերջո մայրենի լեզուն հարստություն է ամեն մարդու համար։

  

2․

2․- Ամենից շատ ո՞ւմ ես սիրում դու, ասա՝, հանելուկ- մարդ, հո՞րդ, քրո՞ջդ, թե՞ եղբորդ:
Ես բոլորին էլ սիրում եմ հավասարչափ, որովհետև նրանք իմ ընտանիքն են։

- Հայրենի՞քդ:
Հայրենիքիս սիրում եմ նրա համար, որովհետև ես այստեղ եմ ծնվել։

- Գեղեցի՞կը:
Գեղեցիկը սիրում եմ նրա համար, որոոհետև ինձ դուր է գալիս գեղեցիկը։

- Ոսկի՞ն:
Ոսկին սիրում եմ, որոոհետև ոսկու շնորհիվ կարող եմ ավելի բարեկեցիկ ապրել։

-Հապա ի՞նչն ես սիրում դու, արտասովոր օտարական:

Ես սիրում եմ զբաղվել սպորտով, որովհետև կարողանում եմ կտրվել առորյաից և հոգեպես հանգստանում եմ։

տրանսպորտը

3.Մեր կարծիքով այսoրվա տրանսպորտը աշխատում է շատ անփույթավարի, վարորդները կանգառ են կատարում կանգառից դուրս, վերցնում են չափազանց շատ ուղևորներ, որը որ նախանեսվածից ավեի է,  երբեմն միացնում են ռաբիզ երաժշտություն և ծխում, որը տհաճ է ուղևորի համար,  դուռը ուժգին փակելու դեպքում կոնֆլիկտի է բռնվում ուղևորի հետ, խոսում քաղաքականությունից և հայհոյում կառավարական մարմիններին։

Սակայնվարորդինէլչիկարելիմեղադրել, քանիորնաստանում է չնչինաշխատավարձայդչարչարանքիհամար :

    Վարորդիաշխատանքըշատդժվարինաշխատանքէ ,որըպահանջում է երկաթյանյարդեր:

Ֆրանսիայի տրանսպորտը

Տրանսպորտային համակարգը Ֆրանսիայում առաջինն է, առավել խիտ եւ արդյունավետը աշխարհում.ճանապարհների խտությունը 146 կմ երկաթուղի - 6.2 կմ 100 կմ ² .

Մեծ նշանակություն ունի երկաթուղային տրանսպորտը, հատկապես էլեկտրաֆիկացված, արագընթաց,ինչպես նաև ավտոճանապարհային: Բեռնափոխադրումների ծավալը գերազանցում է 40 մլրդ տոննա - կմ .Հաջողությամբ իրականացվում է երկաթուղային տրանսպորտի  բարձր արագությամը: Ֆրանսիան -Եվրամիության բնագավառում առաջնորդ երկրներից է: Նա զբաղվում է մի շարք ծրագրերով Եվրոպայում եւՄիացյալ Նահանգներում: Ավելի քան 50 խոշոր քաղաքներ , իրար կապված են արագընթց երկաթուղայինգծերով:

Գերմանիայի տրանսպորտը

Չնայած այն հանգամանքին, որ ավտոմոբիլային և օդային  տրանսպորտն է հիմնական պատճառը գլոբալ տաքացմանը և օդի աղտոտմանը, Գերմանական ճանապարհային քաղաքականությունն ուղղված է հետագա զարգացմանը՛ այդ տիպի տրանսպորտի աճի մեջ:

4.

Իմ կարծիքով հնարավոր չէ ամբողջ կյանքում հաղթանակած ապրել, քանի որ կյանքը այնպիսին է, որ պետք է նաև պարտվել, որ հետո հասնես հաղթանակի:

Հաղթանակը՝ երջանկություն է, քանի որ դու ապրում ես այդ պահը:

4.Արժանապատվորեն պարտվելը նույնպես հաղթանակ է, որովհետև դու կարող ես ինչ որ մեկին երջանկացնել, և ուղղել սխալներդ:

6.Տեքստի իմաստը այն է, որ պետք չէ հիասթափվել, տխրել և չարանալ պարտության դեպքում:

7. Երբ մարդ հաղթանակ է տանում, զրկվում է ուղղվածությունից և հաճախ այնքան շլացած է լինում, որ անմիջապես ինքն է կազմակերպում սեփական պարտությունը, որ վերադառնա իրեն ծանոթ՝ «նորմալ» իրադրություն։ Այս մեկը կուզեի, որովհետև ես նրա հետ համաձայն չեմ:

Իմ կարծիքով հնարավոր չէ ամբողջ կյանքում հաղթանակած ապրել, քանի որ կյանքը այնպիսին է, որ պետք է նաև պարտվել, որ հետո հասնես հաղթանակի:

Հաղթանակը՝ երջանկություն է, քանի որ դու ապրում ես այդ պահը:

4.Արժանապատվորեն պարտվելը նույնպես հաղթանակ է, որովհետև դու կարող ես ինչ որ մեկին երջանկացնել, և ուղղել սխալներդ:

6.Տեքստի իմաստը այն է, որ պետք չէ հիասթափվել, տխրել և չարանալ պարտության դեպքում:

7. Երբ մարդ հաղթանակ է տանում, զրկվում է ուղղվածությունից և հաճախ այնքան շլացած է լինում, որ անմիջապես ինքն է կազմակերպում սեփական պարտությունը, որ վերադառնա իրեն ծանոթ՝ «նորմալ» իրադրություն։ Այս մեկը կուզեի, որովհետև ես նրա հետ համաձայն չեմ: